Наста Фядотава вучыцца на трэцім курсе Віцебскага дзяржаўнага медыцынскага ўніверсітэта. На пытанне, якім канкрэтна доктарам хоча стаць, адказвае проста: добрым. Яна малюе, піша вершы і заўжды размаўляе на роднай мове. Дзяўчыне 20 год, і нейкага важкага бэкграўнду, як у іншых герояў нашага парталу, у яе пакуль няма. Чалавек толькі вучыцца жыць, адкрывае сябе, людзей і свет. Яна робіць гэта шчыра, па-юнацку наіўна.
Наста расказала, што лекарам марыла быць з дзяцінства:
Вучобу дзяўчыне аплачвае брат: ён быў супраць таго, каб сястра скарысталася мэтавым накіраваннем. Зараз год на лячэбным факультэце каштуе 4 тысячы рублёў. Але нядаўна высветлілася, што поўны кошт навучання складае ажно 13 тысяч. Выходзіць, што «платнікі» пакрываюць толькі трэцюю частку свайго навучання. Дадому ў Магілёў Наста ездзіць 1-2 разы ў месяц. Маршрутка ў адзін бок каштуе 20 рублёў, часта не наездзішся.
Вучоба ў медыцынскім забірае шмат часу, хоць Наста і не імкнецца да выдатных адзнак. Яна, як і многія сённяшнія студэнты, не любіць шумных кампаній, па клубах не ходзіць. Лепшы адпачынак для дзяўчыны — чысты аркуш, палітра, акварэлі і пэндзаль.
Наста не шкадуе грошай на матэрыялы для творчасці: фарбы, пэндзлі, аркушы, скетчбукі. Прадаўцы ў краме «Арт-тэрыторыя» свайго пастаяннага пакупніка пазнаюць у твар. Малюе з дзяцінства. Скончыла школу мастацтваў. Упэўнена, што навучыцца маляваць можа кожны, калі захоча. Яна знаходзіць час для творчасці нават пад час сесіі. Свае работы дорыць сяброўкам.
А нядаўна ва ўніверсітэце прайшла аўтарская выстава студэнткі «Роднае… Бездакорна непаўторнае». Там былі прадстаўлены некалькі партрэтаў, а таксама замалёўкі любімых куточкаў вёсачкі, дзе Наста правяла шмат шчаслівых імгненняў.
Я вельмі люблю вёску. Усё дзяцінства мы з татам ездзілі ў яго родную Старую Мілееўку. Яна стала для мяне родным месцам. У анатацыі да выставы я напісала: «Хочацца, каб у кожнага чалавека было месца, дзе ён можа вырасціць свае асабістыя крылы», — расказала дзяўчына. — Бачыць свае малюнкі на сценах універсітэта вельмі прыемна. Я амаль штодня дасылала матулі і брату кружочкі ў Тэлеграме, як іду праз сваю выставу.
Такія дзіўныя адчуванні, калі бачыш, што людзі спыняюцца, каб паглядзець твае работы. Некаторыя нават водгукі пакідалі. Адна выкладчыца напісала верш на беларускай мове. А наогул, ва ўніверсітэце шмат творчых таленавітых студэнтаў. Адны іграюць на музычных інструментах, іншыя фатаграфуюць, я вось малюю. Люблю працаваць акварэллю. Натхняюся карцінамі Манэ, Ван Гога. У іх работах ёсць асаблівы рух, я таксама хацела б навучыцца так перадаваць рэчаіснасць.
Наста збіраецца маляваць усё жыццё. Гэты працэс ёй ніколі не надакучвае. Пераехаўшы ў Віцебск, яна пачала наведваць на майстар-класы Ганны Карасевай. Гаворыць, там заўжды ёсць чаму павучыцца. Напрыклад, у яе ніяк не атрымлівалася авалодаць мастыхінам. На майстар-класе навучылася.
Насця з дзяцінства марыла размаўляць на роднай мове. Уяўляла, што наступіць нейкі дзень, і яна ўсё ж загаворыць па-беларуску.
Наста раіць пачынаць з трасянкі, яе ўсе ведаюць ад бабуль і дзядуль. Дзяўчына заўважыла, што людзі, што выступаюць за чыстую літаратурную мову, самі звычайна размаўляюць па-руску. Як і многім беларускамоўным ў нашым грамадстве, дзяўчыне час ад часу даводзіцца трымаць абарону. Часцей за іншых нападаюць мужчыны сталага ўзросту, маўляў, чаму па-беларуску? На гэта яна звычайна нагадвае, што ў краіне дзве дзяржаўныя мовы.
Наста ўспомніла, што аднойчы вадзіцель маршруткі не спыніўся, хоць яна два разы папрасіла. Абурылася нават не сама, а жанчына, што сядзела побач. Кіроўца прабубніў нешта пра тое, што «по-белорусски плохо понимает».
Быў яшчэ недарэчны выпадак. Сусед у вёсцы, не ведаючы, што маладая гаспадыня ў хаце, прыйшоў у іх сад рабіць шкоду. Калі Наста выйшла даведацца, у чым справа, ён накінуўся на яе за тое, што задае пытанні на беларускай мове.
Але часцей за ўсё дзяўчыне спрабуюць адказваць таксама па-беларуску, калі ж не атрымліваецца, просяць дазволу перайсці на рускую.
У мяне ж на ілбе не напісана: толькі па-беларуску. Я для сябе прыняла такое рашэнне і не патрабую гэтага ад астатніх, — адзначыла Наста Фядотава. — Калі я загаварыла на роднай мове, то адчула сябе па-сапраўднаму свабоднай, зразумела, што я беларуска. І так лёгка стала. Настаўніца ў школе казала, што родная мова тая, на якой думаеш.
Я думаю па-беларуску. Гэта высветлілася аднойчы, калі я чытала падручнік па гісталогіі і ніяк не магла перакласці нейкая простае слова, тыпу «шкаф», нават не тэрмін. Што там казаць, я вершы пачала пісаць, толькі калі перайшла на родную мову.
Руская мова засталася ў жыцці дзяўчыны толькі на занятках: выкладчыкі і аднагрупнікі — рускамоўныя, падручнікі таксама расійскія. Бывае, нехта хоча зачапіць, маўляў, чаму на парах не па-беларуску? Наста звычайна адказвае: «Чтобы ты всё понял».
Аднойчы ў падатковай, калі спецыялістка зрабіла ёй камплімент наконт мовы, Наста прызналася, што баіцца ў такіх установах размаўляць, як прывыкла. А тая заўважыла, што гэта не забаронена, больш таго, адказваць у такіх месцах ёй таксама павінны па-беларуску.
Наста адчувае сябе шчаслівай. Жартуе, што толькі грошай хацелася б паболей. Напрыклад, марыць набыць любімую кнігу «Уладар пярсцёнкаў» у беларускім перакладзе. Але пакуль для яе гэта дарагавата.
І ў прафесіі Наста Фядотава плануе заставацца беларускамоўнай. Зрэдку ў галаву прыходзіць думка: навошта мне гэта патрэбна, рускамоўным жа прасцей. Але дзяўчыне самой становіцца смешна: я ж беларуска, якія могуць быць пытанні і сумненні.
Аўтар: Наталля Чарнічэнка. Фота дала Наста Фядотава.
Нашли опечатку? Выделите фрагмент текста с опечаткой и нажмите Ctrl + Enter. Хотите поделиться тем, что произошло в Витебске? Напишите в наш телеграм-бот. Это анонимно и быстро.
Дмитрий, bielaruskaja mova moža pisacca jak kirylicaj, tak i lacinkaj. Napryklad, na im vydavalasia pieršaja hazieta na bielaruskaj movie "Mużyckaja prauda" (1862-1863 hady). I hetym alfavitam karystalisia takija bielaruskija piśmienniki jak Janka Kupala, Dunin-Marcinkievič, Ciotka i hetak daliej.
I cпецыяльна для вас прыклад беларускай лацінкі ў сучасным маркетынгу:
Дмитрий, я вас удивлю, но белорусский алфавит существует и в арабском варианте.
И мы же говорим о том почему героиня поста не подписывается на мове. Но она подписывается — я лишь указала вам на это. Полторы сотни лет белорусская латинка — это один из вариантов написания мовы латинскими буквами (а не перевод мовы — это важно) и ей пользуются люди, даже вон сыр на латинке выпустили и все его в Беларуси знают и любят :)
macArdRi, то бишь, Руси не существовало??? Ее придумали в Москве, чтобы украсть ее название?
Русь была. Было по территории Европы более полудюжины русей. Русь - так порфирогенет назвал в своих сочинениях скандинавов, варягов, которые приплывали к нему в Константинополь (в греки) водными путями торговать в середине и конце первого тысячелетия нашей эры
Русь полабская, Русь подлчшская, Русь новгородская, Русь киевская - самые крупные из них.
Руси владимиро-суздальской не существует. Москва - не Русь, а улус Джучи. Российская империя - название краденое.
Когда в Киеве была Русь и софия, на территории московских болот ещё волки ходили
И вы мне будете говорить, что Украину придумал Керенский??? Учите историю!
Дмитрий, распространяли униатство не поляки. Распространяли свои, местные помещики, которым было так экономически выгодно.
А что вы про ариан не спросите, уникальное ж явление?
А Русь и Россия - это примерно как Рим цезарей и Италия современная. Закономерное развитие и эволюция за дофига сколько лет.
А так да, украину придумал Керенский. потому что что там за София типовому рагулю в 19м веке было глубоко плевать, он и слов то таких не знал, уж тем более не отличал киевскую, новгородскую и полоцкую... Ну стоит что то, когда то построено. Кем? А не знаем, наше дело маленькое, копать капусту, пiдсвiнкiв растить да подохнуть на грядке. В Киеве года так 1907 и на малоросском диалекте русского языка разговаривать никто б не стал кроме приезжего на базар.
Дмитрий, чем старорусский отличается от белорусского и украинского? Они все - потомки койнэ. Так называемый русский (современный) был искусственно сконструирован из несмешиваемых компонентов: тюркской лексики (батыр богатырь, махзан магазин и т.д.), старорусского посткойнэ, записанного церковнославянским письмом (солунским диалектом, ныне мертвым, македонского) и финской грамматики (сложная аналитика падежей и склонений). А белорусский и русский жили веками.
Язык просто так нельзя взять ниоткуда.
Царей учили церковнославянском у письму. Вас это удивляет? Существуют всегда 4 языка: устный разговорный (впитывается из окружения) письменный церковный (мертвый), письменный для официального делопроизводства и письменный для писем. И в те годы эти языки были разными. Внезапно.
А если учесть, что московские цари начали сталкиваться с тем, что финноязычные мокша, эрзя, мурома, весь мало того, что друг дружку понимали весьма условно, так тут ещё все восточные племена...
Им потребовался единый язык, и они отдали приказ его разработать
А старорусский и есть почти белорусский
но Киевская, Новгородская, а тем паче Русская земля.
На Зализняка ссылаться- ну вы б ещё на Рыбакова сослались, того самого который своим авторитетом благословил в том числе основание Витебска посмертно Ольгой в 974 году встав лично из гроба )))))))) От Задорнова если и отличается, то только тем что официально оформлен.
В Национальном статистическом комитете проинформировали, что 54,1% населения считают белорусский язык родным. Это следует из опроса, проведенного Белтстатом ко дню родного языка, который отмечался 21 февраля.
Согласно данным, 54,1% считают белорусский язык своим родным. Также выяснилось, что набольшее число людей, который в опросе назвали белорусский язык родным, проживают в Брестской области. Речь идет про 77%. В Витебской области указано 45,3%, в Могилевской — 46,1%, а в Гомельской — 47%. Также сказано, что в Гродненской области белорусский язык родным считают 54,5%, а в Минской — 59,5%.
В ведомстве заметили, что больше всего белорусский язык любят белорусы старше 70 лет. Указаны 13,4%. Что касается возрастной группы от 30 до 34 лет, то называются 9,6%. А в группе от 60 до 64 лет — 9,4%.