Роднае слова на экранах: беларускамоўныя фільмы, якія варта паглядзець

Добры дзень, шаноўнае спадарства! Спадзяюся, вы ўспамінаеце матчыну мову не толькі на свята роднага слова. А так як сёння ёсць нагода, прапаную вам невялікі спіс фільмаў на беларускай мове, якія вы можаце паглядзець у вольны час.

Калі быць шчырым, знайсці арыгінальныя фільмы ў агульным доступе было не так проста. Паглядзець беларускамоўныя класічныя стужкі ёсць магчымасць амаль што толькі па тэлеканалу Беларусь 24. Але добрая вестка: сучасныя аматары мовы ствараюць уласны кантэнт, перакладаючы сусветнавядомыя стужкі на нашу мову. Паглядзець іх можна абсалютна бясплатна. Падборка з сайтамі тут.

Сёння ж мы пагаворым пра арыгінальныя фільмы, мультфільмы і спектаклі на беларускай мове.

Класічныя фільмы

Ідзі і глядзі (1985)

Гэты фільм я раю паглядзець КОЖ-НА-МУ. Чулі пра яго таксама амаль усе. Цяжка, страшна, жорстка пра вайну. Трэба маральна падрыхтавацца да прагляду, бо дзве гадзіны вы будзеце назіраць за тым, як звычайны хлопчык ператвараецца ў сівога старога. Фільм зняты па аповесці Алеся Адамовіча «Хатынь» і мемуарах «Я з вогненнай вёскі».

Цераз могілкі (1964)

Класічны чорна-белы фільм, які ў 1995 годзе ўвайшоў у спіс 100 лепшых фільмаў ЮНЭСКА, прысвечаных вайне. Паэтычна і сімвалічна, ёсць шмат дробных цікавых дэталяў. У цэнтры — 16-гадовы хлопчык, якому даручаюць адважнае заданне. Выйшла стужка ў гады «адлігі». У ім няма адназначных персанажаў і падзелу на «чорнае» і «белае», таму пасля прагляду з вамі застанецца пачуццё дваякасці.

Хрыстос прызямліўся ў Гародні (1989)

Экранізацыя аднаіменнага рамана Уладзіміра Караткевіча. Фільм быў зняты ў 1967 годзе, але з-за цэнзуры на экранах з’явіўся толькі ў 1989 годзе. Сюжэт знаёмы яшчэ са школы: «У даўнія часы голаду і татарскіх набегаў акцёр Юрась Братчык з'яўляецца перад народам у абліччы Хрыста, а народ верыць у цуд, што хітры манах Басяцкі вырашае выкарыстаць па-свойму. Арыштаванага на загад кардынала Юрася і яго сяброў-„апосталаў“, загрымаваўшы і апрануўшы ў адпаведныя адзенні, выводзяць да народа. І пачынаецца куламеса».

Сучасныя фільмы

Возера радасці (2019)

Кароткаметражка (25 хвілін) расказвае пра 10-гадовую вясковую дзяўчынку, якая страціла маці. Уласны бацька адпраўляе яе ў інтэрнат. Але яна не згодна прымірацца з лёсам і адпраўляецца ў шлях дадому, да «возера радасці». Фільм быў удастоены ўзнагарод, у тым ліку званне «Лепшай актрысы» атрымала дэбютантка і выканаўца галоўнай ролі.

Свежына з салютам (2001)

Нарэшце, беларуская калядная камедыя. А то калі паглядзець на спіс, ёсць адчуванне, што беларускі кінематограф любіць толькі сур’ёзныя фільмы. Добрая і лёгкая гісторыя абавязкова застанецца ў вашым сэрцы. Гісторыя аб тым, колькі весялосці і блытаніны могуць прынесці ў звычайнае жыццё вашы родзічы.

Мультфільмы

Прыгоды Несцеркі (2013)

Мультсерыял уключае ў сябе 8 гісторый пра дзядьку, сабаку і ката, якія трапляюць у цікавыя сітуацыі. Несцерка — гэта ўвасабленне беларускага народнага героя. Ён і са збаноў музычны інстумент зробіць, і цмока пераможа, і на Ліха ўправу знойдзе.

Увогуле, сучасная мульціплікацыя «Беларусфільма» варта ўвагі. «Магістр вольных мастацтваў», «Паданне пра гуслі», «Вясна ўвосень» — мультфільмы на беларускай мове, якія можна паглядзець усёй сям’ёй.

Марыля ў пошуках дзіўнікаў (2023)

Пазнаёміць дзяцей з беларускай міфалогіяй могуць не толькі бонсцікі, але і анімацыйны серыял ад відэасэрвіса VOKA. Галоўная супермагчымаць Марылі — яе фантазія і жаданне вандровак. Разам з сябрам Алесем яны знаёмяцца з фантэзійнымі персанажамі, якія і з’яўляюцца прататыпамі герояў беларускай міфалогіі.

З тэлеспектакляў магу параіць усім вядомыя са школьных парт творы. Калі вы не маеце часу дабрацца да тэатра, паглядзіце анлайн-версіі спектакляў «Паўлінка» Янкі Купалы, «Трыбунал», «Таблетка пад язык» Андрэя Макаёнка і «Хто смяецца апошнім» Кандрата Крапівы.

Бонус: спіс фільмаў і міні-серыялаў на рускай мове па творах беларускіх пісьменнікаў

1. Трэцяя ракета (1963), Альпійская балада (1965), Знак бяды (1986), Узыходжанне (1976) па матывах твораў Васіля Быкава.
2. Дзікае паляванне караля Стаха (1979), Чорны замак Альшанскі (1983) па матывах твораў Уладзіміра Караткевіча.
3. Атланты і карыятыды (1980), Вазьму твой боль (1981), Шлюбная ноч (1979), Гандлярка і паэт (1978) па матывах твораў Івана Шамякіна.
4. Людзі на балоце (1981) па матывах твораў Івана Мележа.
5. Шляхціц Завальня, або Беларусь у фантастычных апавяданнях (1994) па матывах твора Яна Баршчэўскага.
6. Міколка-паравоз (1956) па матывах твора Міхася Лынькова.

Беларуская мова бліжэй, чым вам здаецца. А сумясціць прыемнае з карысным вы можаце заўсёды :)

Нашли опечатку? Выделите фрагмент текста с опечаткой и нажмите Ctrl + Enter. Хотите поделиться тем, что произошло в Витебске? Напишите в наш телеграм-бот. Это анонимно и быстро.