Праект «Імя». Людміла Дунец. Пячэ хлеб-«наркотык» — і яго ўраз разбіраюць

Праект «Імя» — пра цікавых людзей, якія жывуць побач з намі. У іх самыя розныя прафесіі, біяграфіі, характары. Але аб'ядноўвае іх адно: жаданне дзейнічаць і здатнасць да творчасці. Гэтыя людзі самі ствараюць сваё імя, хоць і не заўсёды імкнуцца да публічнасці. Гэта — матывуючыя гісторыі пра тых, хто не ляжыць на канапе і не марыць аб шчасці, а бярэ і нешта для гэтага робіць. Такія людзі — «наша ўсё». Менавіта на іх трымаецца свет і ўсё самае лепшае ў ім.

Сёння пячэм хлеб разам з Людмілай Дунец — хатнім пекарам з гарадскога пасёлка Ушачы.

Візітоўка

Людміла Дунец нарадзілася ў вёсцы Загуззе ля Ушачаў, пазней жыла ва Ушачах і Віцебску.

Мае дзве вышэйшыя адукацыі: настаўніца рускай і беларускай моў і літаратуры, менеджэр-эканаміст.

З дзяцінства піша вершы. Кіраўнік народнага клуба творчых сустрэч «Муза» пры Ушацкім раённым Цэнтры культуры. Удзельніца і лаўрэат шматлікіх літаратурных фестываляў і конкурсаў. Аўтар зборніка вершаў «Женщина и птица».

Стварыла хатнюю пякарню і брэнд «Жыта жыцця». Пячэ хлеб на заквасцы і іншую карысную прадукцыю.

Instagram: @miladeva1

Да 40 гадоў Людміла Дунец жыла ў горадзе, працавала ў офісе — і была задаволеная жыццём. Але неяк з’ездзіла на Купалле на сядзібу, дзе адраджаюць беларускія традыцыі, і паспрабавала там хатні хлеб. «І тут я прапала! Панеслася крывая ў шчаўе, як кажуць у нас на Ушаччыне. Вырашыла навучыцца пячы хлеб на заквасцы. Паўгода атрымліваліся „лапці“, але я лічыла сябе геніяльным хлебапёкам. І толькі пасля шматлікіх курсаў навучылася рабіць боханы, за якія не сорамна», — узгадвае жанчына. З таго часу прайшло тры гады. Сёння прадукцыя ад Людмілы Дунец — вядомы на Віцебшчыне брэнд «Жыта жыцця». Усе, хто хоць раз паспрабаваў яе хлеб, «падсаджваюцца» на яго, як на наркотык.

«Пасля пераезду на радзіму ў мяне пачало ўсё атрымлівацца»

У кожным чалавеку працягваюць жыць ягоныя продкі. І гэта не толькі адно прозвішча, гены, кроў, а моцная повязь на ўзроўні памяці роду, упэўнена Людміла.

Дзед з бабуляй — з вёскі Загуззе, гэта за 12 км ад Ушачаў. Там я і нарадзілася. Калі мне было тры гады, бацьку далі дом ад лясгаса ва Ушачах. У райцэнтры я скончыла школу. Але кожныя выходныя, святы і канікулы праводзіла ў бабулі Міхаліны. Я вельмі люблю Загуззе: адсюль мой род, мае карані. Гэта найцудоўнейшы край! А якая тут прырода!

Пасля школы Людміла паехала вучыцца ў Віцебск. Пражыла ў горадзе амаль 25 гадоў. Працавала ў школе, банку, розных установах.

З’ехаўшы з Віцебска, Людміла пачала пячы хлеб. Не таму, што яго нельга было купіць у вёсцы. Проста адчула покліч душы.

«Паўгода пякла самы просты хлеб, але думала: я геній!»

На Купалле ў 2019 годзе Людміла трапіла на сядзібу, дзе ўпершыню паспрабавала хатні хлеб на заквасцы.

Людміла хацела ведаць пра хлеб усё. Падпісалася ў сацсетках на вядомых пекараў. Прагледзела дзясяткі відэаўрокаў. Прайшла курсы, як вывесці жытнюю закваску. І яна, на шчасце, праз сем дзён атрымалася! Першы бохан з уласнай закваскі — правільнай і здаровай — жанчына спякла 1 чэрвеня 2020 года.

Спачатку Людміла частавала знаёмых. А праз месяц (!) пачала пячы на продаж. Вяскоўцы з Рыбакоў прыходзілі да яе за хлебам, як у краму. Пасля знайшліся заўсёдныя пакупнікі ва Ушачах, Віцебску, Мінску. Аднак ад паставак прадукцыі ў сталіцу і абласны горад пекар адмовілася: прыбытак не пакрываў выдаткаў сілы і часу.

Зараз жанчына сумяшчае выпечку хлеба з працай у раённым Цэнтры культуры. На самай звычайнай кухні ў гарадской кватэры стварыла хатнюю пякарню. Аформіла самазанятасць, аплочвае падатак — 49 рублёў. Прадукцыю прадае найбольш ва Ушачах. А на фестывалях і святах крафтавы хлеб разыходзіцца проста ўлёт!

«Люда, а калі ты будзеш „Лянок“ пячы?»

На сёння Людміла Дунец асвоіла выпечку 30 гатункаў хлеба. Збольшага аржаного ці жытнёва-пшанічнага. З дадаткамі (сыр, солад, яблычнае пюрэ, парэчкі, карыяндр, кмен, льняны жмых, розныя семкі і г.д.) ці без іх. Пячэ і так званую «дробнаштучку»: хлебныя палачкі, крыпсы, пячэнне. Раней гатавала батоны, булкі, пірагі, кексы. Зараз з “белай” выпечкі пакінула толькі хлеб «Лянок». І ён — абсалютны рэкардсмен продажу.

Спячы хлеб на заквасцы — зусім не тое, што на дражджах. Гэта значныя высілкі. Аднак Людміла пячэ не радзей, чым тры разы на тыдзень. Робіць гэта ранкам да працы і ўвечары, калі вяртаецца дадому. «Падхоплівае» таксама выходныя і святы.

Аднак у кожнага гатунку хлеба — свая тэхналогія, суадносна, і свае «замарочкі». Калі пекар едзе на кірмаш, то гатуе тры-чатыры розных віды, а таксама ласункі накшталт хлебных палачак. Тады Людміла на працягу паўтара-двух дзён жыве амаль без сну.

«„Падушку бяспекі“ ўклала ў цестамес»

Хлеб ад Людмілы Дунец каштуе ад 4 да 6 рублёў. Той жа «Лянок» пекар з Мінску прадаваў бы за 7-8 рублёў. Людміла ж аддае свой за 5: заробкі людзей ва Ушачах адрозніваюцца ад сталічных.

Але ва Ушачах хлеб за такія грошы не купяць. Таму Людміла ледзь не кожныя выходныя ездзіць на розныя кірмашы, фестывалі, святы.

У сваю «хлебную» адукацыю, на розныя анлайн-курсы, Людміла ўклала больш за 1500 рублёў. Мае дастаткова ведаў, як маштабіраваць свой праект. Аднак пакуль яе задавальняе фармат хатняй пякарні.

«Фішка» — хлеб і паэзія

Ушаччына — край, дзе нарадзіліся волаты беларускага слова: Васіль Быкаў, Рыгор Барадулін, Еўдакія Лось, Пятрусь Броўка. Людміла — сама літаратар. І ў сваім рамястве сумяшчае хлеб і паэзію. У кожны пакет з выпечкай яна ўкладае паперку з радкамі любімага паэта — Рыгора Барадуліна. А назву свайму брэнду ўзяла з назвы ягонага верша «Жыта жыцця».

У Віцебск Людміла вяртацца не збіраецца, хоць тут у яе ўласная кватэра, а ва Ушачах — арэндаваная.

Аднак як жа чалавек можа жыць без мары? У Людмілы яна таксама ёсць:

Аўтар: Таццяна Мацвеева. Фота аўтара

Нашли опечатку? Выделите фрагмент текста с опечаткой и нажмите Ctrl + Enter. Хотите поделиться тем, что произошло в Витебске? Напишите в наш телеграм-бот. Это анонимно и быстро.